W branży TSL pojawia się termin „tranzyt”, który na dobre wszedł do codziennego słownictwa. Wbrew powszechnemu myśleniu nie oznacza po prostu przemieszczania towarów z miejsca A do miejsca B. To sposób przewozu oparty na międzynarodowych ustaleniach prawnych, celnych i konwencji TIR. Poznaj, co to jest tranzyt, jakie są jego warianty i dlaczego jest niezbędny dla zachowania płynności na rynku TSL!
Co to jest tranzyt?
W odpowiedzi na pytanie „co to tranzyt”, warto powołać się na konwencję barcelońską z 1921 roku. Ponad 100 lat temu państwa-sygnatariusze doszły do wniosku o konieczności powołania uproszczonego procesu przewozu międzynarodowego drogami lądowymi, kolejowymi oraz morskimi. W ten sposób powstał tranzyt – sposób transportu towarów z jednego kraju do drugiego, przez terytorium trzeciego państwa z zachowaniem ułatwionych procedur celnych. Aby nadal można było mówić o tranzycie, przesyłka nie może zostać poddana przetwarzaniu ani konsumpcji na terenie kraju pośredniczącego.
Po ponad 100 latach od podpisania konwencji barcelońskiej tranzyt przeszedł niejedną transformację. Dzisiaj wewnątrz jednego pojęcia, „co to jest tranzyt”, można wyróżnić jego poszczególne rodzaje. Przyjrzeliśmy się nim poniżej.
Rodzaje tranzytu – bezpośredni, pośredni, międzynarodowy
Jeden z podstawowych podziałów obejmuje:
- tranzyt bezpośredni;
- tranzyt pośredni;
- tranzyt międzynarodowy.
Tranzyt bezpośredni
Tranzyt bezpośredni to forma przewozu towarów pomiędzy krajami bez jakiejkolwiek ingerencji w środek transportu na terenie kraju pośredniczącego. Oznacza to, że przesyłka w tranzycie bezpośrednim nie jest poddawana przepakowywaniu, nie jest magazynowana, nie zmienia się również forma transportu. Towar zostaje wysłany z kraju A do B i aż do momentu dostarczenia nie opuszcza przestrzeni załadunkowej.
Tranzyt pośredni
Kolejny rodzaj omawianego procesu przewozu to tranzyt pośredni. Jest odpowiedzią na konieczność dłuższych podróży lub przeładowania przesyłki z powodu zmiany formy transportu. Tranzyt pośredni może wymagać też czasowego pozostawienia w magazynie np. w momencie oczekiwania na pojawienie się odpowiedniego środka przewozu.
Tranzyt międzynarodowy
Ostatni z omawianych wariantów to tranzyt międzynarodowy. W zasadzie zawiera on w sobie dwa ww. typy. Tranzyt w formie międzynarodowej to przewóz przesyłek z jednego kraju do drugiego przez terytorium trzeciego. Przewóz międzynarodowy w formie tranzytowej może być bezpośredni, ale też pośredni w zależności od wymagań towaru, wybranej formy przewozu lub pozostałych okoliczności.
Tranzyt celny, zewnętrzny i wewnętrzny
To jednak nie wszystko, bo tranzyt w Polsce i pozostałych krajach Starego kontynentu odbywa się na dodatkowych zasadach. Można więc wyróżnić poboczne 3 typy przewozu:
- tranzyt celny;
- tranzyt zewnętrzny;
- tranzyt wewnętrzny.
Poniżej wyjaśniamy dokładnie znaczenie każdego z nich.
Tranzyt celny
W przypadku tranzytu celnego mowa o specjalnej procedurze transportu międzynarodowego. Przewóz towarów wykonuje się pod kontrola celną, co oznacza, że dostęp do nich jest zabezpieczony. Uniemożliwia to konsumowanie lub przetwarzanie przesyłek na terenie kraju pośredniczącego, jednak umożliwia pozostawianie towarów w magazynie celnym. Celem realizacji procedury tranzytu celnego jest ograniczenie cła oraz dodatkowych podatków wynikających z wwiezienia produktów do kraju pośredniczącego w przewozie tranzycie.
Tranzyt zewnętrzny
W tym przypadku mowa o wprowadzeniu towarów niewspólnotowych (spoza UE) do kraju członkowskiego lub przewiezienia ich przez terytorium UE do innego kraju spoza Wspólnoty. Kluczowe znaczenie ma uniknięcie odprawy celnej i uiszczania dodatkowych opłat w momencie wjazdu do danego państwa członkowskiego. To jedna z największych korzyści, jakie niesie za sobą procedura T1, a tranzyt zewnętrzny zyskuje dzięki niej na sprawności i jest bardziej konkurencyjny.
Tranzyt wewnętrzny
W tym przypadku procedura jest dosyć prosta. Mowa o przewozie wewnątrz krajów członkowskich UE, co odbywa się na zasadzie uproszczonych procedur celnych i podatkowych.
Tranzyt a regulacje prawne i procedury tranzytowe
Swoboda przewozu towarów na zasadzie tranzytu jest możliwa dzięki kilku regulacjom prawnym. Wbrew pozorom transport tranzytowy nie bazuje na dowolności przewozu, ale na dopasowaniu do wymagań proceduralnych. Dzięki temu można mieć pewność, że transport jest realizowany z poszanowaniem bezpieczeństwa, jakości oraz legalności. Przewóz tranzytowy jest obłożony kilkoma najważniejszymi ograniczeniami, do których należą:
- konwencje międzynarodowe – TIR lub CMR;
- prawo celne wspólnoty UE lub poszczególnych krajów;
- system NCTS;
- pakiet mobilności.
Tranzyt w branży TSL, jako kluczowy element przewozu towarów
Jak widać, tranzyt towarów to ogromny obszar w międzynarodowym transporcie. Dzisiaj jest on jeszcze ważniejszy ze względu na wzrost konsumpcjonizmu i zwiększenie potrzeby dostarczania wszelkiego typu towarów. Kluczowe znaczenie dla zapewnienia sobie płynnego przewozu tranzytowego jest współpraca ze sprawdzonym dostawcą usług transportu tranzytowego.
Już dzisiaj skorzystaj z naszej oferty dla podniesienia jakości tranzytu w swojej firmie. Zapraszamy do kontaktu z Działem Obsługi Klienta w celu uzgodnienia dodatkowych szczegółów!